Παρασκευή 12 Απριλίου 2024

Συμπληρώνοντας το κενό της γνώσης μας για το σύμπαν | Dionysios Simopoul...

Τι βρήκε ο πρώτος «τουρίστας» στο Πωγώνι!

 .

Στο προηγούμενο σημείωμά μου (28-3-2024 «Πωγώνι. Αναζητώντας τον «ξεχασμένο τουρισμό») στον «Πρωϊνό Λόγο» κατέληγα με ένα απογοητευτικό και έντονα αποκαρδιωτικό προσκλητήριο: «Ελάτε να γνωρίσετε τα ερημοχώρια μας, να ακούσετε τον αντίλαλο της ερημιάς. Να περπατήσετε σε ξεχασμένα μονοπάτια. Να απολαύσετε το φυσικό περιβάλλον με περισυλλογή και μια σιωπηλή μοναξιά». Δεν πήρα, και δεν περίμενα, να πάρω κάποια «αρμόδια» στατιστική απάντηση για την περιγραφόμενη ερημοποίηση και εγκατάλειψη των χωριών του Πωγωνίου και του «ξεχασμένου τουρισμού». Η σιωπή ήταν βέβαια μια επιβεβαίωση στα όσα ιστορικά κατέγραψα με περιγραφή και όνομα.

Έλα όμως, που απρόβλεπτα σε λίγες μέρες και μέσα από το μεγάλο κανάλι του ΣΚΑΪ, έπεσα σε ένα ρεπορτάζ «τουρίστα» που έφθασε στα ερημοχώρια του Πωγωνίου, αναζητώντας άνθρωπο! Αλλά ας περιγράψω την έκτακτη ανταπόκριση του γνωστού Πατρινού τηλεοπτικού ρεπόρτερ Χρήστου Στρατουλάκου όπως την περιέγραφε με το μικρόφωνο στο χέρι:

«Έφθασα στα ακριτικά χωριά του Πωγωνίου. Στο χωριό Κακόλακκος δεν βρήκα ούτε έναν κάτοικο. Στο επιμεθόριο χωριό Δρυμάδες μου είπαν ότι υπάρχουν τέσσερεις κάτοικοι. Κι σε άλλα χωριά, η ίδια κατάσταση».

Δεν γνωρίζω αν έφθασε στα σύνορα στο Πωγώνι, ενημερωθείς από το δημοσίευμά μου. Να σταθώ όμως λίγο στην μηδενική κατοίκηση του χωριού Κακόλακκος. Η «πλασματική» απογραφή της Στατιστικής Υπηρεσίας που δημοσιοποιήθηκε αναφέρει στο χωριό αυτό «μόνιμους κάτοικους είκοσι (20)! Το ίδιο συμβαίνει και σε άλλα χωριά του Πωγωνίου, γι’ αυτό και στο προηγούμενο δημοσίευμά μου σημείωνα ότι ακριβή στοιχεία έχει η Αστυνομία για το πόσοι και ποιοι είναι οι μόνιμοι κάτοικοι των χωριών.

Εδώ τώρα, πρέπει να σημειώσουμε ότι με τα στοιχεία της Στατιστικής του μόνιμου πληθυσμού γίνονται αναπτυξιακές μελέτες, μοιράζονται κονδύλια, εκτελούνται έργα. Έτσι σε κάποια ανακοίνωση μιας τέτοιας διαδικασίας σημειώνονται έργα αθλητικών εγκαταστάσεων για τάπητες γηπέδων, για τερέν τένις, για γήπεδα 5X5 σε χωριά που δεν έχουν παιδιά!

Έφθασε λοιπόν ο πρώτος τουρίστας στα ερημοχώρια του Πωγωνίου, γνώρισε την πραγματικότητα της ερημιάς και άκουσε τον αντίλαλο της ανατριχιαστικής σιωπής. Αφού όμως έφθασε ο «πρώτος τουρίστας» στο έρημο Πωγώνι, ας κάνουμε μια μικρή τουριστική περιγραφή των δύο αυτών χωριών!

Ο Κακόλακκος είναι ένα μικρό χωριό. Όμως επί Τουρκοκρατίας ήταν η έδρα του Καζά (Επαρχίας) Πωγωνίου και ίσως της Παλαιάς Πωγωνιανής. Τον καιρό του Αλή πασά, ο πονηρός Αλής διόρισε εκεί έπαρχο τον Μάρκο Μπότσαρη του οποίου η οικογένεια διέμενε στο χωριό. Στην εκκλησία Άγιος Δημήτριος του Κακόλακκου, βαπτίστηκε ο γιός του Δημήτριος. Η οικογένεια Μπότσαρη με δαπάνες της ανακαίνισε το τέμπλο της Εκκλησίας και μια φήμη θέλει την επίχρυση επικάλυψη. Η εποχή της θητείας των Μποτσαραίων μένει ζωντανή στην παράδοση του χωριού και κάποιο παλιό δημοτικό τραγούδι στο όνομά του, ακόμη διατηρείται και χορεύεται στα πανηγύρια. Η Οικογένεια Μπότσαρη συμπεθέριασε με την οικογένεια του μεγαλοτσέλιγκα Κιτσώνα. Από τον Κακόλακκο ξεκίνησε ο Μάρκος την ένταξή του στον απελευθερωτικό αγώνα και από το Πωγώνι τον ακολούθησαν τα πρώτα παλικάρια του. Ο Μάρκος φεύγοντας για τον αγώνα έδωσε ενθύμιο δώρο μια πιστιόλα στον Κιτσώνα. Η πιστιόλα αυτή δόθηκε, από κληρονόμους του, στο Λαογραφικό Μουσείο Πωγωνιανής, ήταν στα αρπαγέντα από διαρρήκτες του Μουσείου προ πέντε ετών. Κάπου βρέθηκαν όλα τα κλοπιμαία, αλλά μια γραφειοκρατία καθυστερεί ακόμη την επιστροφή.

Οι απόγονοι των Μποτσαραίων, με πρωτοβουλία του στρατηγού Δημήτρη Νότη Μπότσαρη, έστησε μία αναθηματική στήλη στο μεσοχώρι όπου για μερικά χρόνια γινόταν μία γιορτή μνήμης της εποχής και των ενθυμήσεων και μνημόσυνο του μεγάλου αγωνιστή του Γένους. Το 1843 η έδρα του Καζά (Επαρχίας) μεταφέρθηκε στην Βοστίνα, σήμερα Πωγωνιανή. Διατηρώντας την έκταση και τα χωριά που περιλάμβανε μέχρι το 1914 που αναγνωρίστηκε το Αλβανικό Κράτος, όποτε εφτά χωριά του Πωγωνίου εντάχθηκαν στο νέο Κράτος.

Στα όρια του χωριού ένα τοπωνύμιο αρκουδόλακος, προσκαλεί περιβαλλοντολόγους για σπουδή. Δύο άλλα τοπωνύμια ντερβένι και ένα παλιό γεφύρι γκρέτσι (των γκρεκών) καλούν τους πεζοπόρους να τα περπατήσουν στα χνάρια ενός δρόμου που σύνδεε Κορυτσά με το λιμάνι Αγίων Σαράντα. Ένας απέραντος γύρω αρχαιολογικός χώρος διάσπαρτος με ίχνη κατοίκησης από το 2000 π.Χ από αρχαία ελληνικά φύλα Πελασγών και Χαύνων περιμένει διανοητές για μια άλλη ανακάλυψη των ιχνών του αρχαίου Ελληνισμού. Και ένα πανώριο υπερκείμενο βουνό η Νεμέρτσικα γεμάτο ομορφιά, θρύλους, πλούσια χλωρίδα και σπάνια πανίδα ζώων και πουλιών, προσφέρεται για ένα πλανάρισμα ευεξίας και ένα γεύμα δίπλα σε κρυστάλλινες πηγές σε υψόμετρα πάνω από χίλια μέτρα. Για αυτά ο ρεπόρτερ τουρίστας του Σκάϊ δεν βρήκε ούτε έναν άνθρωπο οδηγό να γνωρίσει το άγνωστο Πωγώνι που το ξέχασε ο τουρισμός.

Στα ακριτικά όρια που έφθασε ο «τουρίστας» ρεπόρτερ Χρήστος Στρατουλάκος, στο χωριό Δρυμάδες, στα αξιόλογα «τουριστικά» του τζοβαϊρικά, εκτός από την εκκλησία του χωριού δεν πρέπει να ξεχάσουμε ότι στην τελευταία περίοδο της Τουρκοκρατίας αρχιερατικός επίτροπος της περιοχής ήταν ο Δρυμαδιώτης Οικονόμου. Πιο πίσω οι Δρυμάδες ήταν η καταγωγή του ιερωμένου Νεόφυτου, επισκόπου Δέρκων, διακεκριμένου μέλους της Πατριαρχικής κοινότητας. Ο Πωγωνήσιος Νεόφυτος Δέρκων μετά του επίσης Πωγωνήσιου Δελβινακιώτη ιατροφιλόσοφου Ηροκλή Βασιάδη, πρωτοστάτησαν και ιδρύθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 1872 ο Ηπειρωτικός Φιλεκπαιδευτικός Σύλλογος που εργάστηκε εντατικά για την ενίσχυση των Ελληνικών σχολείων της Ηπείρου και για την ίδρυση νέων σχολείων όπου δεν υπήρχαν. Μεγάλος ενισχυτής και ευεργέτης ήταν ο επιχειρηματίας Χρηστάκης Ζωγράφος ο οποίος Ίδρυσε τα Ζωγράφεια Διδασκαλεία στο Κεστοράτι, γειτονική περιοχή του Πωγωνίου από τα οποία αποφοίτησαν νέοι δάσκαλοι και δασκάλες για τα Ελληνικά σχολεία της Ηπείρου.

Οι Δρυμάδες έχουν και ένα μεγάλο ιστορικό κεφάλαιο από τον πόλεμο του 1940. Στην περιοχή Δρυμάδων - Σταυροσκιαδίου, από το 1939 μέχρι 28 Οκτωβρίου 1940 ήταν σε κατάσταση εκστρατείας και οργάνωσης στρατοπεδευμένος ο τρίτος Λόχος του Ανεξάρτητου Τάγματος Δελβινακίου από Πωγωνήσιους στρατιώτες, που αγρυπνούσε και αφουγκράζονταν την εισβολή των Ιταλών που δέχθηκε από την πρώτη ώρα του πόλεμου στις 28 Οκτωβρίου 1940. Η παράδοση και η ιστόρηση γεγονότων έχει αφήσει ένα αφήγημα γύρω από το εκεί φυλάκιο των συνόρων. Εκείνο το φυλάκιο, το μοναδικό που διατηρήθηκε σαν κτίριο στη συνοριακή γραμμή, χαρακτηρίστηκε από την Εφορεία Νεωτέρων Μνημείων διατηρητέο μνημείο μετά από πρόταση Πωγωνησιακού πολιτιστικού φορέα, για τη δημιουργία εκεί ενός μουσειακού χώρου διατήρησης της μνήμης του πόλεμου 1940 με ενθύμια των γεγονότων. 

 Το 582 Τάγμα φρόντισε για την επισκευή του κτιρίου και την αποκατάσταση και ανάδειξη της οχυρωματικής γραμμής του περιβάλλοντος. Το Υπουργείο Στρατιωτικών έστειλε περίπου δέκα παλαιά όπλα, τα οποία αγνοούνται από δεκαετίας και πλέον. Και η ιδέα επίσης έμεινε στα αζήτητα. Στα αζήτητα μένει και η επαναλειτουργία του εκεί από προπολεμικά λειτουργούντος Τελωνείου, ενώ μια λεωφόρος που κατασκευάστηκε επί νομαρχίας του κ. Αλέκου Καχριμάνη μέχρι την οριοθετική γραμμή των συνόρων για την επικοινωνία με το πέραν των συνόρων Πωγώνι σταμάτησε. Μια εικόνα των δρόμων των ελληνόφωνων εκεί χωριών παρουσίασε μια άλλη «τουρίστρια», η δημοσιογράφος της ΕΡΤ Σοφία Παπαϊωάννου με ένα οδοιπορικό που παρουσιάζεται στο διαδίκτυο και σου σφίγγει την καρδιά. 

 Και η Σοφία μίλησε επίσης για την ερημοποίηση και αυτού του ξεχασμένου «τουριστικά» Πωγωνίου, που δοκιμάζεται αλλά επιμένει να διατηρεί την ελληνική πολιτιστική ταυτότητα και να παράγει ακόμη καταγράφοντας στο μοιρολόι της πεντατονίας, την ιστορία και παράδοση, τους καϋμούς και τους θρύλους του Γένους μας. Το οδοιπορικό της Σοφίας Παπαϊωάννου είναι συγκλονιστικό. Παίζεται σε πολλές ιστοσελίδες.

Εδώ κλείνω τη δική μου παρένθεση με ένα νοερό οδοιπορικό, πίσω από τους τηλεοπτικούς τουρίστες του Πωγωνίου, τη Σοφία Παπαϊωάννου και τον Χρήστο Στρατουλάκο με ένα μεγάλο ευχαριστώ και μεγάλη ευγνωμοσύνη που περπάτησαν στα ερημοχώρια μας.

Διονύσης Σιμόπουλος: «Το ότι είμαστε αστρόσκονη δεν είναι υπερβολή αλλά ...

Είμαστε αστρόσκονη - Διονύσης Σιμόπουλος - Εκδόσεις Μεταίχμιο

"Είμαστε Αστερόσκονη" η εντυπωσιακή νέα παράσταση στο Πλανητάριο | Αταίρ...

Πέμπτη 11 Απριλίου 2024

Instant Translator EN

Aylon Film Archives 1 / 1.150

Στα άδυτα του Κέντρου Κυβερνοασφάλειας

Το πείραμα του CERN - Μάνος Δανέζης, Στράτος Θεοδοσίου

CERN και το σωματίδιο του Θεού (Μποζόνιο Higgs)

 
 Αναζητώντας το Σωματίδιο του Θεού
 

Σάββατο 6 Απριλίου 2024

Πωγωνίσιο 27

VES VLOG 1 / 96

Μέτσοβο Επ.1🍷Metsovo (Greece) Ep.1

ΖΑΓΟΡΟΧΩΡΙΑ Επ1 "Ένας προορισμός τεσσάρων εποχών" 🎁ΜΕΓΑΛΟ ΔΩΡΟ😉ZAGORI VI...

ΙΩΑΝΝΙΝΑ Επ.1 "Η Πόλη των θρύλων και όχι μόνο..."👍IOANNINA "The City of ...

Τετάρτη 3 Απριλίου 2024

Weirdo 1 / 612

Τεχνητή νοημοσύνη- Σηκώνει «κεφάλι»- Τρομακτικός ο κίνδυνος λέει o «νονός» της AI

Τεχνητή Νοημοσύνη
Τους φόβους  του για τα εφιαλτικά σενάρια που μπορεί να γίνουν και μία τρομακτική πραγματικότητα γύρω από την …αυτονομία της Τεχνητής Νοημοσύνης (ΑI) εκφράζει ο Βρετανοκαναδός επιστήμονας που έβαλε το… χέρι του στην ανάπτυξή τους.

Ο 75χρονος Τζέφρι Χίντον, ο άνθρωπος που θεωρείται ως ο «νονός» της Τεχνητής Νοημοσύνης» παραιτήθηκε από τη Google, προειδοποιώντας για τους αυξανόμενους κινδύνους από τις εξελίξεις στον τομέα.

Λίγες ώρες μετά την παραίτησή του, υποστήριξε ότι μετανιώνει για τη δουλειά στην οποία αφιέρωσε μία ζωή. “Ορισμένοι από τους κινδύνους που προκύπτουν από τα chatbots Tεχνητής Νοημοσύνης (AI) ήταν αρκετά τρομακτικοί» εξήγησε στο BBC. «Αυτή τη στιγμή, δεν είναι πιο έξυπνα από εμάς, από όσο μπορώ να πω. Αλλά νομίζω ότι σύντομα μπορεί να γίνουν». .
Η έρευνα του καθηγητή Χίντον για τα νευρωνικά δίκτυα ήταν αυτή που άνοιξε το δρόμο για τα τρέχοντα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης, όπως το ChatGPT.  Όμως ο Βρετανοκαναδός επιστήμονας υπολογιστών δήλωσε στο ΒΒC ότι τα chatbots της τεχνητής νοημοσύνης θα μπορούσε σύντομα να ξεπεράσει το επίπεδο πληροφοριών που μπορεί να επεξεργαστεί ο ανθρώπινος εγκέφαλος.

Geoffrey Hinton
Ο επιστήμονας πληροφορικής Geoffrey Hinton, ο οποίος μελετά τα νευρωνικά δίκτυα που χρησιμοποιούνται σε εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης, ποζάρει στα κεντρικά γραφεία της Google στο Mountain View της Καλιφόρνια.

Ποιος είναι ο «νονός της τεχνητής νοημοσύνης»

Ο Τζέφρι Χίντον θεωρείται πρωτοπόρος της τεχνητής νοημοσύνης. Το 2012, μαζί με δύο από τους μεταπτυχιακούς φοιτητές του στο Πανεπιστήμιο του Τορόντο δημιούργησαν την τεχνολογία που αποτέλεσε θεμέλιο για τα σημερινή τεχνητή νοημοσύνη. Εκείνη την εποχή, ο Χίντον και οι δύο φοιτητές του Τορόντο δημιούργησαν μέσω μιας startup, ένα νευρωνικό δίκτυο που μπορούσε να αναλύσει χιλιάδες φωτογραφίες και να μάθει να αναγνωρίζει κοινά αντικείμενα, όπως λουλούδια, σκύλους και αυτοκίνητα.

Τότε η Google ξόδεψε 44 εκατομμύρια δολάρια για να εξαγοράσει την startup του Βρετανοκαναδού. Και το σύστημα αυτό οδήγησε στη δημιουργία όλο και πιο ισχυρών τεχνολογιών, συμπεριλαμβανομένων νέων chatbots, όπως το «ChatGPT» και το «Google Bard». Το 2018, ο Δρ Χίντον και οι δύο συνεργάτες του έλαβαν το βραβείο «Turing», που συχνά αποκαλείται «το βραβείο Νόμπελ της Πληροφορικής», για το έργο τους στα νευρωνικά δίκτυα. Τώρα, όμως, αφότου παραιτήθηκε από την Google και κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για την κούρσα των εταιρειών τεχνολογίας προς τα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης, όπως το ChatGPT.

Ο Χίντον δήλωσε χαρακτηριστικά ότι παραιτήθηκε από την Google, όπου εργαζόταν για περισσότερο από μια δεκαετία, ώστε να μπορεί να μιλά ελεύθερα για τους κινδύνους της τεχνητής νοημοσύνης και δεν διστάζει να παραδεχτεί ότι μετανιώνει για το έργο της ζωής του. «Παρηγορώ τον εαυτό μου με την ακόλουθη δικαιολογία: Αν δεν το είχα κάνει εγώ, κάποιος άλλος θα το είχε κάνει», είχε δηλώσει σε άλλη συνέντευξη που παραχώρησε την περασμένη εβδομάδα.

«Σύντομα, θα μπορούσε η τεχνητή νοημοσύνη να αποτελέσει κίνδυνο για τις θέσεις εργασίας. Κάποια στιγμή, οι εμπειρογνώμονες υποστηρίζουν ότι θα μπορούσε να αποτελέσει κίνδυνο για την ανθρωπότητα. Είναι δύσκολο να δούμε πώς μπορούμε να αποτρέψουμε τους βλαβερούς παράγοντες που θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν την τεχνολογία για κακούς σκοπούς», υποστήριξε ο Δρ Χίντον.

https://ecozen.gr/2023/05/techniti-noimosyni-sikonei-kefali-tromaktikos-o-kindynos-leei-o-nonos-tis-ai/

7 δημοφιλείς ερωτήσεις για την τεχνητή νοημοσύνη που όλοι θέλουμε να ξέρ...

Τρίτη 2 Απριλίου 2024

The pure love of animals


 

Kαταγράφοντας μια καλή ζωή


 

Τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότεροι ασθενείς απευθύνονται στον γιατρό τους αιτιώμενοι ένα αίσθημα συνεχούς κόπωσης και κακουχίας.

Τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότεροι ασθενείς απευθύνονται στον γιατρό τους αιτιώμενοι ένα αίσθημα συνεχούς κόπωσης και κακουχίας.

Ηκόπωση είναι ένα κοινό, μη ειδικό σύμπτωμα, με ένα ευρύ φάσμα αιτιών, συμπεριλαμβανομένων οξέων και χρόνιων ιατρικών διαταραχών, ψυχολογικών καταστάσεων, τοξικότητας φαρμάκων ή χρήσης ουσιών.

Κόπωση

«Ο όρος “κόπωση” μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να περιγράψει τη δυσκολία ή την αδυναμία έναρξης δραστηριότητας (υποκειμενική αίσθηση αδυναμίας), τη μειωμένη ικανότητα διατήρησης της δραστηριότητας (εύκολη κόπωση), ή την δυσκολία συγκέντρωσης, μνήμης και συναισθηματικής σταθερότητας (ψυχική κόπωση), ξεχωριστά ή σε συνδυασμό.

Ορισμένοι ασθενείς με τον όρο “κόπωση” ουσιαστικά αναφέρονται σε μια ανεξέλεγκτη ανάγκη για ύπνο», εξηγεί ο Πολυχρόνης Παρασκευάς MD, MSc, Παθολόγος Διευθυντής Ζ΄ Παθολογικής Κλινικής του Metropolitan General και συνεχίζει:

«Ως οξεία κόπωση ορίζεται αυτή με διάρκεια μικρότερη του ενός μήνα, η υποξεία κόπωση έχει διάρκεια από 1-6 μήνες, ενώ ως χρόνια κόπωση ορίζεται αυτή με διάρκεια >6 μηνών».
Το 21-33% των ασθενών που επισκέπτονται χώρους πρωτοβάθμιας φροντίδας περιγράφουν την κόπωση ως ένα πολύ σημαντικό πρόβλημα, με περίπου επτά εκατομμύρια επισκέψεις ετησίως στις Η.Π.Α..

Είδη κόπωσης και αιτίες
Οξεία κόπωση: Η οξεία κόπωση αποδίδεται συχνότερα σε έναν πρόσφατο στρεσογόνο παράγοντα ή σε μια οξεία ιατρική κατάσταση, η οποία συχνά μπορεί να διαγνωστεί με βάση τις υπόλοιπες κλινικές εκδηλώσεις της.

Για παράδειγμα, ένας ασθενής με γρίπη θα περιγράψει την κόπωση σε συνδυασμό με τον πυρετό και τα συμπτώματα από το αναπνευστικό σύστημα. Οι ασθενείς με οξεία κόπωση που σχετίζεται με μια αναγνωρίσιμη ιατρική ή ψυχοκοινωνική πάθηση απαιτούν ελάχιστη ή καθόλου αξιολόγηση.

Υποξεία και Xρόνια κόπωση: Τα αίτια περιλαμβάνουν…

• Καρδιοπνευμονικές παθήσεις, όπως καρδιακή ανεπάρκεια, χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια, υπνική άπνοια

• Ενδοκρινολογικές/Μεταβολικές παθήσεις, όπως υπο/υπερ-θυρεοειδισμός, χρόνια νεφρική ή ηπατική νόσος, ηλεκτρολυτικές διαταραχές (π.χ. υποκαλιαιμία)

• Αιματολογικές παθήσεις (π.χ. αναιμία)

• Νεοπλασματικές νόσους

• Λοιμώδη νοσήματα, όπως νόσος COVID-19, λοιμώδης μονοπυρήνωση, ιογενής ηπατίτιδα, λοίμωξη από HIV, φυματίωση

• Ρευματολογικές καταστάσεις όπως ινομυαλγία, ρευματική πολυμυαλγία, συστηματικός ερυθηματώδης λύκος

• Ψυχολογικές καταστάσεις, όπως κατάθλιψη, αγχώδης διαταραχή κ.α.

• Νευρολογικές καταστάσεις, όπως Σκλήρυνση κατά πλάκας

• Παρενέργεια κάποιου φαρμάκου (π.χ. βενζοδιαζεπίνες, αντικαταθλιπτικά) ή χρήση ουσιών (π.χ. αλκοόλ, κάνναβης, κοκαΐνη)

«Η σαφής αιτία της χρόνιας κόπωσης μπορεί να εντοπιστεί στα 2/3 περίπου των ασθενών. Σε αρκετές περιπτώσεις το αίσθημα κακουχίας μπορεί απλώς να εξηγηθεί από υπερκόπωση (πολλές ώρες εργασίας, λίγες ώρες ύπνου).

Σε ένα πολύ μικρό ποσοστό η χρόνια κόπωση μπορεί να εξηγηθεί από το σύνδρομο χρόνια κόπωσης (CFS), μια διαταραχή άγνωστης αιτίας αλλά με ισχυρές ενδείξεις νευρολογικής δυσλειτουργίας και σαφή κριτήρια διάγνωσης.

Η νόσος χαρακτηρίζεται από εξουθενωτική κόπωση με μη αναζωογονητικό ύπνο, νευρολογικές βλάβες, μυϊκή αδυναμία και πόνο, πονοκεφάλους, πονόλαιμο κ.α.. Η κόπωση και τα συνοδά συμπτώματα επιδεινώνονται δραματικά μετά από ελάχιστη σωματική ή και γνωστική δραστηριότητα, η οποία αναφέρεται ως PEM (Post-Exertional Malaise, Αδιαθεσία μετά την Άσκηση).

Το PEM είναι το βασικό σύμπτωμα και εμφανίζεται ως επί το πλείστον με καθυστέρηση 24 ωρών μετά τη δραστηριότητα που οδηγεί σε μείωση τουλάχιστον 50% του επιπέδου ενέργειας και δραστηριότητας του ασθενούς. Τέλος αυτοί που δεν πληρούν τα κριτήρια για CFS και δεν υπάρχει άλλη εξήγηση για την κόπωσή τους λέγεται ότι πάσχουν από ιδιοπαθή χρόνια κόπωση», αναφέρει ο κ. Παρασκευάς.
Διαχείριση του ασθενούς με χρόνια κόπωση

Η αρχική εκτίμηση του ασθενούς που παρουσιάζει υποξεία ή χρόνια κόπωση περιλαμβάνει τη λήψη ενός πλήρους ιατρικού ιστορικού, την κλινική εξέταση, καθώς και βασικές εργαστηριακές εξετάσεις (γενική αίματος, ηλεκτρολύτες, νεφρική λειτουργία, ηπατική βιοχημεία, TKE, TSH, CPK, CRP). Η περαιτέρω διαγνωστική αξιολόγηση καθορίζεται από την παρουσία ή απουσία ευρημάτων.

«Οι ασθενείς με διαγνωσμένη αιτία χρόνιας κόπωσης με βάση την αρχική αξιολόγηση από έμπειρο γιατρό θα πρέπει να αντιμετωπίζονται ειδικά για την πάθηση. Για την ιδιοπαθή κόπωση έχει προταθεί η χρήση αντικαταθλιπτικών φαρμάκων, γνωσιακής συμπεριφορικής θεραπείας ή/και διαβαθμισμένης θεραπευτικής άσκησης», καταλήγει ο κ. Παρασκευάς.